Kleine zenuwtakjes in de huid kunnen door operatie of trauma rechtstreeks beschadigd zijn, maar inklemmen van deze zenuwtjes en daardoor ontstaan van pijn kan ook later optreden, als het litteken zich vormt en het weefsel stugger wordt.

De pijn kan onmiddellijk na de verwonding ontstaan, maar vaak treedt zenuwpijn pas na meerdere weken op. Soms is er eerst een verdoofd gevoel van de huid, waarna de pijn optreedt als de zenuwen zich gaan herstellen. Het herstel van een beschadigde zenuw duurt lang en is vaak onvolledig. Dit kan leiden tot een blijvende verandering van de gevoeligheid van de huid rondom het litteken.

Sommige operaties hebben een groter risico op littekenpijn dan andere ingrepen. Bijvvorbeeld liesbreukoperaties of keizersnedes. Wanneer de wond direct na de operatie erg pijnlijk is of wanneer er infectie optreedt, wordt het risico op littekenpijn groter.

Littekenpijn veroorzaakt een lokale zenuwpijn die vaak brandend, stekend of tintelend van aard is. Soms zijn er elektrische schokjes of een prikkend en stekend gevoel.

De huid rondom het litteken kan overgevoelig zijn voor kleding of aanraking, maar kan ook minder gevoelig zijn of verdoofd. Soms is er ook lokale verkleuring van de huid, zoals paars of wit, naast de pijnklachten.

De diagnose littekenpijn wordt meestal gesteld op basis van het verhaal en het klachtenpatroon. Bij lichamelijk onderzoek is er sprake van pijn die begint bij een litteken op de huid. Rondom het litteken is er vaak een ander (meer of minder) gevoel voor druk en aanraking.

Belangrijk deel van het onderzoek is het uitsluiten van andere belangrijke oorzaken. Zo kan er een infectie aanwezig zijn of een zenuwbeklemming door bijvoorbeeld het bestaan van een nieuwe liesbreuk na liesbreukchirurgie. Er wordt dan eerst een echografie gemaakt van de liezen.

Bij het onderzoek naar en behandeling van littekenpijn kunnen meerdere specialisten betrokken zijn. Veelal zijn dit de chirurg en pijnarts.

Bij de behandeling zal altijd gestart worden met pijnstillende medicijnen zoals paracetamol en/of ontstekingsremmers. Helaas zijn deze vaak niet volledig effectief bij littekenpijn. Er zal ook vaak gestart worden met amitriptyline, pregabaline, gabapentine, duloxetine. Dit zijn medicijnen die tegen zenuwpijn kunnen helpen, naast hun oorspronkelijk gebruik tegen epilepsie en depressie.

Lokaal bij het litteken kan ook TENS worden gebruikt, maar ook crèmes die lokale verdoving bevatten, zoals lidocaïne, crèmes met capsaïcine of een Qutenza behandeling kunnen effectief zijn.

Mocht dit allemaal niet helpen dan kan een lokale injectie van het litteken (echogeleid waar nodig) of een lokale zenuw- (litteken) behandeling met PRF plaatsvinden. Tot voor kort was ruggenmergstimulatie een belangrijke optie die ook zeker effectief was. Helaas valt deze optie per 1-1-2020 niet meer in het te vergoeden pakket. Wellicht keert ruggenmergstimulatie op termijn terug als we aangetoond hebben dat het wel degelijk effectief is. Bij therapieresistente klachten is exploratie door de chirurg geïndiceerd.

Als het vermoeden bestaat dat de pijn naast lichamelijke klachten ook andere, niet-lichamelijke klachten veroorzaakt kunnen psycholoog, psychosomatisch fysiotherapeut of revalidatiearts geconsulteerd worden om te bekijken of het functioneren zo optimaal mogelijk kan blijven ondanks de aanwezigheid van de pijnklachten. Het biopsychosociaal pijnmodel zal dan met u worden besproken.

Het kan dus voorkomen dat uw klachten gecombineerd behandeld worden door meerdere specialismen.